Ինձ հերոս կզգայի, եթե մեր կորցրած դիրքերը հետ վերցնեինք

Ապրիլյան քառօրյա պատերազմական գործողություններից հետո էր, երբ մեզ՝ Դաշնակցության երիտասարդներիս առաջնագծից  բարեւներ հասցրին: Հարցին, թե ո՞վ էր բարեւողը, ասացին՝ անունը չգիտենք, նրան այնտեղ <<կամանդիր>> են ասում, բոլորը նրան ճանաչում են, ինքն էլ բոլորին, ապա ավելացրին՝ փոքրամարմին եւ ճարպիկ երիտասարդ է, որի մասին դեռ կլսեք:

Մի քանի օր անց հանրապետության բոլոր լրատվամիջոցներով, ի թիվս ապրիլյան քառօրյա ռազմական գործողությունների հերոսների, նա էր` 19 տարեկանում արդեն հերոս դարձած երիտասարդը, որին ՀՀ  նախագահը հանձնեց երկրորդ աստիճանի <<Մարտական խաչ>>  պարգեւը, ապա՝  շնորհվեց սպայի բարձր կոչում:

Այդ նկարներում եւ տեսանյութերում ճանաչեցինք մեր գաղափարական ընկերոջը՝ Արթուր Աղասյանին: Դեռ մեկ տարի առաջ նա ՀՅԴ պատանեկան միության պատանիներից  էր, այսօր արդեն՝ <<Մարտական խաչ>>-ի ասպետ:

Մեկ ու կես ամիս հետո Արթուրն այցելեց մեզ՝  իր բարեւներն անձամբ հասցնելու: ՀՅԴ Արցախի երիտասարդական միության հին ու նոր անդամները հավաքվել էին նրան դիմավորելու, զրուցելու ապրիլյան դեպքերից, դրան նախորդող օրերից եւ պարզապես՝ 19 ամյա սպային տեսնելու եւ լսելու:

Դեռ ոչ մոտ անցյալում շատախոս, աղմկոտ Արթուրը կերպարանափոխվել էր, իր ամեն մի արտասանած մտքին զուգահեռ՝ ավելի եւ ավելի էր հասունանում  մեր աչքին, եւ նույնիսկ հարցերը  որոշակի զգուշավորությամբ  էինք նրան ուղղվում:

Ապրիլին դեռ 9 ամսվա ծառայող էր: Դիրքի ավագն էր: Ապրիլի 1-ի հերթափոխի ժամանակ հակառակորդի դիպուկահարի գնդակից զոհվել էր Արթուրի մտերիմ ընկերը՝ Վլադիմիր Մելքոնյանը: Կրակոցները շարունակվել էին  նաեւ գիշերը: Հասկացան, որ այս անգամ սովորականի պես չէ ամեն ինչ, թշնամին օգտագործում էր ամեն տեսակի զինատեսակներ, անօդաչու թռչող սարքեր էր բարձրացրել օդ ու սկսել շրջանաձև հրետակոծել դիրքերը:

<<Մենք  եւս սկսեցինք կրակել: Գիշերվա 03:45-ից՝ մեկ ժամ շարունակ հրետակոծեցին մեր առաջնագիծը:  Տղաներին իջեցրեցի ներքեւ եւ հրահանգեցի, որ  պատսպարվեն: Հակառակորդը սկսեց հրետակոծել կացարանի տարածքը: Հրահանգեցի՝ չշարժվել եւ սպասել: Այդ ամենը տեւեց մոտավորապես մեկ ժամ: Մեկ ժամ մեր դիրքի ուղղաթյամբ տեւած հրետակոծությունից հետո նրանք երևի մտածեցին, որ ողջ մարդ չկա այնտեղ: Այնուհետեւ ձայներ լսեցինք, դուրս եկա՝ տեսնելու ինչ է կատարվում: Տեսա, որ մոտ 25-30 հոգանոց դիվերսիոն խումբն արդեն մոտեցել էր  դիրքին եւ գալիս էր ուղիղ դեպի մեր կացարան: Վստահ լինելով, որ բոլորը զոհվել են՝ առաջ եկան: Երբ հասկացան, որ մարդ կա, ցանկացան կացարանի ուղղությամբ նռնակ նետել, ես ավելի արագ գտնվեցի եւ նռնակս պատուհանից նետեցի  նրանց ուղղությամբ: Ցանկացանք մերոնց զգուշացնել, որ դիվերսիոն թափանցում է մեզ մոտ, սակայն նրանք հասցրին  կտրել «տապիկի» լարը: Ստիպված էինք ինքնուրույն մարտ վարել:  Այդ պահին դրանցից մեկը մտավ «բոդրուշի» փոսի մեջ: Բադալյան Հարությունը վիրավորեց դրան: Նռնակ տվեցի նրան, նետեց եւ վերջանականապես ոչնչացրեց: Այնուհետեւ կացարանի վերևում ոտնաձայներ լսեցի: Հասկացա, որ ուզում են վառարանի  խողովակով  նռնակ գցել: Ես ավելի շուտ նռնակ նետեցի, որից նրանց խմբի հրամանատարը վիրավորվեց: Մոտավորապես 20 րոպե տեւեց մարտը: Մի քանի հոգու սպանեցինք, մյուսներին վիրավորեցինք՝ խուճապահար ստիպելով ետ շպրտվել, թողնելով իրենց զոհերի դիակները: Դուրս եկանք, նրանց դիերից զենքերը սկսեցինք հավաքել: Նկատեցի, որ վիրավորներից մեկը, ով լեյտենանտ էր, նռնակ կա ձեռքին: Վերջինս ուզեց նետել, բայց չհասցրեց, ես առաջինը  նռնակ նետեցի: Քիչ հետո կարմիր «ռոպ» արձակեցին. նրանց ձախողման ազդանշանն էր: Այնուհետեւ տանկով հինգ «սնարյադ» խփեցին մեր խրամատի ուղղությամբ: Հետո կրակի ուղղությունը փոխեցին դեպի գյուղը… Այսպես,  բոլոր ուժերով պահել ենք մեր դիրքը՝ առանց զոհերի, միայն մեկ հոգի՝ Հարություն Բադալյանն է վիրավորվել… >>:

Արթուրի՝ թշնամու գիշերային գործողության ժամանակ կայացրած ճիշտ որոշումը փրկեց դիրքն ու տղաների կյանքը: Հարցին, թե ինչպե՞ս հաջողվեց այդքան սառնասրտությամբ եւ առանց խուճապի մատնվելու գործել, պատասխանեց.

<< Դիվերսիայից ընդամենը մի քանի ժամ առաջ մահացու վիրավորվեց իմ մտերիմ ընկերը. նա իմ ձեռքերում զոհվեց: Այդ պահից մեջս վրեժի ցասում առաջացավ: Երբ թուրքերին տեսա, ինքս ինձ ասացի՝ վրեժս պիտի լուծեմ, ու հենց հիմա է ժամանակը դա անելու: Ուրիշ ոչինչ>>:

Մի պահ բոլորս լռեցինք, ապա նա շարունակեց.

<< Մեր դեմ դուրս էին եկել հատուկ պատրաստված դիվերսիոն խմբեր: Մեր պես 18-20 տարեկան չէին: <<Յաշմա>> հատուկ ջոկատայիններն էին՝ թմրանյութերի ազդեցության տակ: Մեզ հաջողվեց ջարդ տալ նրանց… Հնարավոր է, որ զենքով զիջում ենք, բայց դա չի նշանակում, որ չենք կարող հաղթել կամ էլ՝պետք է հուսահատվենք: Պետք է պարզապես ավելի կազմակերպվենք, իրար թիկունք լինենք:

Նորից լռություն տիրեց, ապա ներկաներից մեկը հարցրեց՝ քեզ հերոս զգու՞մ ես, Արթո՛ւր:

<< Ինձ հերոս կզգայի, եթե մեր  կորցրած դիրքերը հետ վերցնեինք: Այդ ժամանակ հետմահու, թե ողջ, մեդալով, թե առանց մեդալի, ինձ հերոս կզգայի>>:

Արմինե Նարինյան