Մենք ապրելու ենք
Ստեփանակերտի «Եվրոպա» հյուրանոցը հանդիպում-զրույցների շարք է սկսել «Մենք ապրելու ենք» խորագրով, որի նպատակը պատերազմից մեկ տարի անց, վերհիշելով ու վերապրելով պատերազմի ամեն մի օրը, իրադարձությունը, հարցադրումների ու մտորումների միջոցով մեզ վերագտնելն է: Հոկտեմբերի 4-ի երեկոյի հյուրերն էին երգչուհի Շուշան Պետրոսյանը, երաժիշտներ Տիգրան Սուչյանը և ժաննա Քոչարյանը, պրոդյուսեր Արմեն Գրիգորյանը, քաղաքագետ Լիլիթ Թումանյանը: Ի դեպ, Տիգրան Սուչյանը կարողացել է իր շուրջը հավաքել արցախցի տաղանդավոր փոքրիկ երաժիշտների, որոնց մեծ մասի հետ ծանոթացել է հենց Երևանում, ստեղծել է «Արցախիկներ» խումբը և արդեն մի շարք համերգներ են ունեցել:
Զրույցի ընթացքում բարձրացվեցին մի շարք հարցեր, հնչեցին մտքեր մշակույթի, կրթության, ազգային ինքնության պահպանման, անցյալից դասեր չքաղելու, ղարաբաղցի-հայաստանցի տարբերակման մասին: Անդրադառնալով այդ խնդիրներին՝ Լիլիթ Թումանյանը իր խոսքում նշեց.
«Մենք առաջին անգամ չենք այսպիսի իրավիճակում, երբ կորցնում ենք Շուշին և, կարծես, ապագայում էլ նորից այդպես է լինելու: Հարցը այն է՝ արդյոք փոխվում է մեր վերաբերմունքը: Եթե այդ երևույթները կրկնվում են, ուրեմն մենք չենք փոխվում և ճիշտ հետևություններ չենք անում: Կարևոր հարցերի շուրջ ազգը պետք է միատեսակ պատասխաններ ունենա: Մենք չունենք Արցախի ապագայի մասին պատկերացում: 1985 թվականին մտավորականները խոսում, քննարկումներ էին անում փոքր խմբերում այդ հարցի շուրջ և, վերջում եկան կոնսեսունսի, մի գաղափարի, ինչն էլ բերեց Արցախի ազատագրմանը: Բայց հիմա մենք չունենք այդ կոնսենսուսը: Քանի դեռ մենք կարևոր հարցերի շուրջ միատեսակ չենք մտածում , մեր մոտ ոչինչ չի ստացվի: Եթե մենք բոլորս նույն բանը ցանկանանք ու ձգտենք, մենք ի վիճակի կլինենք հետ բերել մեր կորցրածը և ավելի կարող ենք ուժեղանալ»:
Խոսելով պատերազմում կրած պարտության մեջ մշակույթի դերի մասին՝ նա նշեց, որ մենք ինքնության որոնման մեջ ենք: «Մշակույթը ինքնության ձևավորման կարևորագույն բաղադրիչներից մեկն է: Իմ երազած Միացյալ Հայաստանում կրթության և մշակույթի նախարարը պաշտպանության նախարարին հավասազոր անձ պետք է լինի, քանի որ եթե չունես մշակութային և կրթական հենք, շատ հեշտ է քեզ ցաք ու ցրիվ տալ: Մենք պիտի սովորենք մեր պատմությունը, մեր սխալները, բայց պետք է հասկանանք, թե որն է մեր հանրային շահը, որն է այն նպատակը, որ մենք բոլորս հավասարաչափ ու միաժամանակ ենք ուզում, և ինչպես կարող ենք դրան հասնել»,- ասաց նա:
Արմեն Գրիգորյանն իր խոսքը սկսեց Լեոնիդ Ազգադյանի «Արցախը Հայաստան է և վերջ» արտահայտությամբ և շեշտեց, որ այդպիսի հանդիպումները շատ կարևոր են իրար ճանաչելու համար: Նրա խոսքով՝ մենք ապրում ենք մի երկրում, բայց երկու հանրապետությունում, և տարբերակումները հայերի մեջ անընդունելի են, ու պետք է ամեն ինչ անել դրանք վերացնելու համար:
Արցախում Շուշան Պետրոսյանի առաջին մենահամերգը կայացել է Սպայի տան բացման արարողության ժամանակ և իր ամբողջ կարիերայի ընթացքում նա հավատարիմ է մնացել արցախցի հանդիսատեսին: Տարիներ շարունակ բազմաթիվ համերգներ է ունեցել Արցախի զորամասերում, ոգեշնչել հայ զինվորին ու արցախցուն: Նա իր խոսքում շեշտեց, որ դարեր շարունակ մեր պարտություններիր մեջ հենց Արցախն է եղել մեր արժանապատվության վերականգման գրավականը, և մենք պետք է սա պահենք ու արժևորենք մեր մեջ:
Երեկոյի ընթացքում նա երգեց արդեն իսկ սիրված երգերը՝ «Հայրենիք», «Արցախ», «Հայաստան» և այլն: Քննարկումներն ընդմիջվեցին նաև Տիգրան Սուչյանի և Ժաննա Քոչարյանի կատարումներով:
Նախատեսվում է նմանատիպ երեկոներ կազմակերպել Մարտունիում, Ասկերանում, Մարտակերտում և Աղավնոյում:
Սիրանուշ Սարգսյան
Լուսանկարները՝ Դաթև Զարգարյանի
