Կրկին ռազմավարական համաձայնագրի անհրաժեշտության մասին
Թեեւ ՀՀ վարչապետի վկայությամբ բանակցություններ չեն ընթանում Ադրբեջանի եւ ՀՀ իշխանությունների միջեւ, սակայն հանդիպումների, ծանոթությունների եւ անցյալի պատմության հուշերի փոխանակման արդյունքում պետք է խոստովանել, որ ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանային գոտում փոխհրաձգությունները նվազել են:
Սակայն գարնանային առաջին ամսվա առաջին կեսում դիվանագիտական շփման գծում փոխհրաձգությունները ծանր էին եւ բազմաբնույթ: Նախ՝ մարտի 9-ին ԵԱՀԿ Մինսկի եռանախագահների կողմից հրապարակվեց հայտարարություն, որտեղ հերթական հավասարակշռության պահպանման երկկողմանի կոչերից հետո սահմանվեց Ալիեւ-Փաշինյան կայանալիք հանդիպման օրակարգը: Մեկ անգամ եւս հիշեցվեց Մադրիդյան սկզբունքները:
Այդ հայտարարության մեջ, իհարկե, բավականին կոշտ արձագանք եղավ Հայաստանի կողմից բանակցություններին Արցախի մասնակցության հարցին, իսկ ինչպես միշտ, զգուշացվեց ռազմաշունչ հռետորաբանության համար: Իհարկե, Ադրբեջանը հայտարարության մեջ իր համար դրական կողմերն առանձնացրեց եւ ողջունեց եռանախագահների կողմից գծված բանակցությունների սահմանները:
Հայկական կողմը շատ ավելի ծանր եւ մինչեւ այժմ չփորձարկված «զենք» օգտագործեց: Մարտի 12-ին Արցախում տեղի ունեցավ ԱՀ եւ ՀՀ անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստ: Նիստում հստակեցվեցին մի քանի հարցեր: Նախ՝ բանակցություններին Արցախի մասնակցության հարցը հիմնավորվեց՝ ժողովրդավարության սկզբունքից ելնելով: Իսկ մյուս կարեւոր հարցը բանակցությունների օրակարգի հստակեցումն էր: Ըստ այդ հստակեցման՝ համանախագահների կողմից առաջադրված օրակարգում պետք է համընդհանուր հասկացողություն ձեւավորվեն 3 սկզբունքների եւ 6 տարրերի շուրջ:
Անկախ այն բանից, որ արցախյան կողմի համար անընդունելի են Մադրիդյան սկզբունքները, պետք է ընդունենք, որ շատ բան է կախված հենց այդ սկզբունքների մեկնաբանությունից: Ինչպես ասում են՝ «սատանան մանրուքների մեջ է»: Միեւնույն ժամանակ, ընդհանրապես որեւէ մեկնաբանություն պետք է ունենա իրավական կողմ՝ օրինական հիմք: Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ առկա փոխհարաբերություններն ու գործնական շփումներն առավելաբար իրերի հոլովույթի արդյունք է, իրավիճակներից դրդված լուծումներ: Մի կացություն, որի մեկնաբանությունները խախուտ եւ անհիմն կարող են լինել, եթե իր հետ չունենա իրավական հենք՝ օրինական դաշտ: Ահա թե որտեղ է առաջ գալիս Արցախի եւ Հայաստանի միջեւ ռազմավարական համաձայնագրի կնքման անհրաժեշտությունը: Մի հարց, որ ՀՅԴ-ն դեռեւս նախքան 2016թ. ապրիլյան պատերազմը օրակարգային անհրաժեշտություն էր համարել: Մենք պետք է իրավական դաշտի վրա ապացուցենք, որ երկու հայկական պետությունների անվտանգությունը համահյուսված է: Պետք է օրինական հիմք երկու երկրների անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստ գումարելու համար:
«Ապառաժ»-ի խմբագրական, 18 մարտի, 2019թ.