Նոր թափ է ստանալու Հայոց ցեղասպանության պահանջատիրության հարցը

Նոյեմբերի 1-2-ը Թեհրանի ՙԱլիք՚ հաստատությունում տեղի է ունեցել հերթական 9-րդ ՙՀայ Դատն այսօր՚` ՀՅԴ Թեհրանի Հայ Դատի կողմից կազմակերպված խորհրդաժողովը, որի խորագիրն էր այս անգամ  ՙՀայ Դատի արդար լուծման հեռանկարները՚:

Խորհրդաժողովին մասնակցել եւ ելույթ են ունեցել Թեհրանի Թեմի առաջնորդ Սեպուհ արքեպիսկոպոս Սարգսյանը, ՀՅԴ Բյուրոյի Հայ Դատի եւ քաղաքական հարցերի գրասենյակի պատասխանատու Կիրո Մանոյանը, Եվրոպայի Հայ Դատի գրասենյանի պատասխանատու Գասպար Կարապետյանը, Թեհրանի Հայ Դատի հանձնախմբի նախագահ Սուրիկ Աբնուսյանը, ՀՅԴ Արցախի ԿԿ անդամ Լեռնիկ Հովհաննիսյանը, անկախ վերլուծաբաններ Հայաստանի Հանրապետությունից, ԻԻՀ-ում ՀՀ-ի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Գրիգոր Առաքելյանը, ԻԻՀ Խորհրդարանի երկու հայ պատգամավորները, կուսակցական այլ պատասխանատու անձիք:

Թեհրանից Արցախ վերադառնալուց հետո խոսել ենք խորհրդաժողովի մասնակից, ՀՅԴ Արցախի ԿԿ անդամ Լեռնիկ Հովհաննիսյանի հետ:

-Գիտենք, որ դուք հանդես եք եկել ելույթով: Ի՞նչ թեմայի շուրջ եք խոսել, եւ ո±րն էր խորհրդաժողովի նպատակը:

Խորհրդաժողովն անդրադարձել է Հայոց Ցեղասպանության 100-ամյակի տարելիցի նախաշեմին Հայ Դատի գործունեությանը, հիմնախնդիրներին, նախանշել այն ուղիները, որը տանելու է հիմնական նպատակների ու ծրագրերի իրականացմանը:
Այս խորհրդաժողովը հատկանշական էր այն հանգամանքով, որ արդիականացվեց հայոց պահանջատիրության գաղափարը:
Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացը, ինչպես նաեւ Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչումն իրենցից ենթադրում են հողային պահանջատիրության գործընթաց:

Թեհրանում ես հանդես եկա ՙՀողային պահանջատիրությունը Արցախյան հիմնահարցի համատեքստում՚ թեմայով: Ներկայացրել եմ հատկապես Հյուսիսային Արցախի հիմնախնդիրները: Խոսքը մի տարածքի մասին է, որը հայաթափվել է ընդամենը 22-23 տարի առաջ: Շատ հաճախ տարբեր շրջանակների կողմից այն մոռացության է տրվում: Մենք այս հարցի շուրջ պետք է ունենանք ճշգրիտ մոտեցում:

Խորհրդաժողովի մասնակիցներս այցելել են Սպահան եւ Նոր Ջուղա, հայ համայնքի համար ելույթ ենք ունեցել, պատասխանել նրանց հարցերին:

— Մոտենում է Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը: Անհիմն տեղեկատվություն եւ խոսակցություններ են տարածվում, որ 100 տարին լրանալուց հետո այն կորցնում է իր վաղեմությունը:

-Թյուր կարծիք է: Նման բան չկա: Ցեղասպանությունները վաղեմության ժամկետ չունեն:
Աշխարհի շատ երկրներ արդեն ճանաչել եւ դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Ասեմ ավելին` 100 ամյակի նախաշեմին եւ 100-ամյակից հետո նոր թափ է ստանալու հայոց պահանջատիրության հարցը:

Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճիռը յուր ժամանակին ստորագրել է նաեւ Թուրքիան: Այն մեծ նշանակություն ունի մեզ համար, ուղղակի հետագայում այն այլ ընթացք ստացավ: Սակայն, այն ուժ ու նշանակություն ունի մինչ այժմ:

Մեր մայր հայրենիքի մեծ մասը շարունակվում է բռնագաղթված լինել Թուրքիայի կողմից եւ մենք դեռ շատ անելիքներ ունենք:

-Ինչպիսի՞ Հայաստան է պետք` իրականացնելու Վիլսոնի իրավարար վճիռը:

Այն մեծամասամբ կախված է Հայաստանի Հանրապետության հզորությունից. որքան տնտեսապես ուժեղ լինի Հայաստանը, որքան մեր մայր հայրենիքը ամուր լինի, այնքան հեշտ կլինի իրականացնել այն: Պետք է քաղաքական կամք եւ հզոր հայրենիք: Հայ Դատի աշխատանքներն ավելի վստահ կլինեն, եթե թիկունքում ունենան հզոր հայրենիք:

Ս. Խ.