Հացին ու հացեցին
Այն, որ ղարաբաղցիները տարբերվում են իրենց հյուրասիրությամբ, անժխտելի փաստ է: Սակայն, որ հյուրասեր լինելու՝ հացով լինելու /ղարաբաղյան բարբառ/ «պատճառով» համայնքը կարող է անվանվել Հացի, Արցախյան իրականության համար եւս եղելություն է:
Մայրաքաղաք Ստեփանակերտից 48 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Մարտունու շրջանի Հացի համայնքը:
Համայնքում բնակվում է 234 մարդ, կա 63 տնտեսություն։ Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ եւ հողագործությամբ։ Աշխատանքի փնտրտուքով, սակայն, ոմանք տեղափոխվում են համայնքից:
«Գյուղն ու խնդիրները հոմանիշ բառեր են: Պետք է կարողանալ հարմարվել եւ աշխատել, որպեսզի ապրես,- ասում է հացեցի Մարինե Պետրոսյանը եւ ավելացնում,- բոլորն են ուզում քաղաքում ապրել, սակայն պետք է ստեղծվեն աշխատատեղեր, որպեսզի գյուղից հեռացող չլինի»:
Համայնքի ղեկավար Ալեքսանդր Ղազիյանի կես կատակ- կես լուրջ ասում է, որ համայնքային կենտրոնի կառուցումից հետո գյուղի երիտասարդներն այլեւս պատճառաբանությունններ չունեն չամուսնանալու համար:
«Գյուղի ապագան կախված է բնակչության թվից: Ինչքան շատ երեխա ունենանք, այնքան գյուղը կհարատեւի»,-ասում է Ա.Ղազիյանը:
Հացիի միջնակարգ դպրոցում սովորում է 11 աշակերտ, աշխատում՝ 12 ուսուցիչ: Ունեն եռկոմպլեկտ դասարաններ, սակայն դպրոցի տնօրեն Սուսաննա Գրիգորյանն ասում է, որ չնայած դրան երեխաներն ազգային մտածողությամբ եւ ուսումնական ծրագրերի յուրացման տեսակետից բավականին լավ արդյուքններ են գրանցում: 9-րդ դասարանն ավարտելուց հետո հացեցի աշակերտներն ուսումը շարունակում են Նորշենի դպրոցում:
10-ամյա Հայկը հաճախում է նաեւ Նորշենի Ուշու Քունգ ֆու-ի խմբակ: Երազում է սպորտսմեն դառնալ: Դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակելու է բարձրագույնում: Ավարտելուն պես՝ վերադառնալու է գյուղ:
«Մեր գյուղը շատ եմ սիրում: Ամենասիրունն է»,- ասում է Հայկը:
Լուսինե Թեւոսյան