Ասկերանի Վերածնունդը բացեց հայոց նոր պատմության առաջին գլուխը. Ալյոշա Գաբրիելյան
30 տարի առաջ այս օրը ադրբեջանցիները զինված հարձակվեցին Ասկերան քաղաքի վրա: Տարիներ անց՝ 2001 թվականի փետրվարի 19-ին Ասկերանի քաղաքապետարանի որոշմամբ փետրվարի 22-ը համարվեց Ասկերանի Վերածննդի օր: Օրվա խորհրդի մասին «Ապառաժ»ը զրուցել է ԱՀ ԱԺ «Դաշնակցություն» խմբակցության անդամ, Ասկերանի նախկին քաղաքապետ Ալյոշա Գաբրիելյանի հետ:
«1988 թվականի փետրվարի 20-ին տեղի ունեցած մարզային խորհրդի նստաշրջանում ընդունված՝ Արցախը Ադրբեջանի կազմից հանելու եւ Հայաստանին վերամիավորելու մասին պատմական որոշման հետ, բնական է, որ Ադրբեջանը չէր կարող համակերպվել: Արցախը վերադարձնելու եւ համաժողովրդական բնույթ կրող շարժումը կանխելու միակ միջոցը ռազմական ճանապարհն էր: Ադրբեջանի ժողովրդին գրգռելու նպատակով իշխանությունները նախաձեռնեցին Աղդամի հանրահավաքը: Հայերին դաս տալու հրահանգը ստանալուց հետո հավաքի մասնակիցները զինված շարժվեցին դեպի Ասկերան: Ասկերանում այդ օրը նույնպես հանրահավաք էր ընթանում: Տեսանք դեպի Ասկերան առաջացող բազմությունը: Ադրբեջանցիների թիվն այնքան մեծ էր, որ նրանք շարժվում էին ոչ միայն ճանապարհով, այլ նաև շրջակա այգիներով: Մենք հանկարծակիի եկանք, բայց կշռադատեցինք տեղի ունեցածը, որոշեցինք անելիքը եւ շրջանային ոստիկանության հետ միասին կարողացանք կանգնեցնել ադրբեջանցիներին: Ասկերանի վրա հարձակումը՝ հարցը ուժի ճանապարհով լուծելու առաջին դեպքն էր: Այդ օրը հասկացանք, որ հարցը հնարավոր չէ լուծել խաղաղ ճանապարհով, պետք է պատրաստվել ինքնապաշտպանության: Փետրվարի 20-ը՝ Ասկերանի Վերածնունդը, բացեց հայոց նոր պատմության առաջին գլուխը»: